KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI

KGK (Kesintisiz Güç Kaynağı); cihazları olumsuz şebeke koşullarından koruyan ve AC kesintisi sırasında enerji sağlayarak bilgi aktarma işlemlerinin devamlılığına imkan veren bir cihazdır.

KGK’nın iki ana fonksiyonu vardır;

► Koruma sağlamak.
► Yedek enerji sağlamak.

KGK’ların işlevinin anlaşılmasındaki en büyük yanlışlardan biri jeneratörlerle karıştırılmalarıdır. KGK’ların kullanım amaçları elektrikler kesildikten sonraki 5-10 dakika içinde açık dosyaları kapatmak ve saklamak veya acil işlemleri tamamlamak için kullanıcıya zaman kazandırmaktır. KGK‘lar jeneratörler gibi uzun süreli enerji sağlamazlar ve kullanım amaçları da zaten bu değildir.

KGK’lar Neden Önemli?

Ülkemiz enerji bakımından oldukça sorunlu bir ülkedir. Artık eskisi kadar sık elektrikkesintileriyle karşılaşmasak da uzun süreli yüksek veya düşük gerilim, ani voltaj sıçramaları ve frekans değişimleri gibi sorunlarla sık sık karşılaşmaktayız. Yeterli koruması bulunmayan cihazların bu gibi durumlarda karşılaşacakları sorunları listelersek;

► Güç kartları yanabilir.
► Ekranlar kararabilir.
► Hard disk’e yazarken elektrikler kesilirse tüm bilgiler kaybolabilir.
► ‘Path’ hatalarıyla karşılaşılabilir.
► Hard diskte şifre koruması kullanılıyorsa ve oku/yaz sırasında enerji kesilirse şifre kaybedilebilir.
► Donanımın herhangi bir parçası zarar görebilir.

KGK’lar Nasıl Çalışır?

Piyasada yer alan KGK’lar 3 farklı sistemde çalışırlar. Bunlar;

a) Off-line Sistemler: Şebekede herhangi bir kesinti olmadığı sürece beklemede kalan (inverter ‘off’), ancak kesinti anında devreye girerek yüke enerji sağlayan sistemlerdir. Bu sistemde çalışan KGK’larda kesinti anında tipik olarak 2 ms içinde bir röle devreye girerek yüke enerji aktarımını sağlar. Son yıllarda gelişen modellerde otomatik voltaj regülatörleri de vardır.

b) On-line Sistemler: Her zaman devrede olan (inverter ‘on’) sistemlerdir. Bu şekilde çalışan KGK’larda inverterher zaman devrede olduğu için herhangi bir kesinti anında off-line sistemlerde görülen transfer gecikmesi meydana gelmez.

On-line sistemler şebekedeki voltaj ve frekans düzensizliklerini regüle ederler ve gürültüleri filtre ederek düzgün bir sinüs dalgası üretirler. Ayrıca yük değişimlerinden etkilenmezler. Her türlü en ideal korumayı online KGK’lar sağlar.

c) Line-Interactive Sistemler: Çalışma sistemleri offline KGK’larile aynıdır, yani normal şartlar altında inverter devrede değildir ancak enerji kesildiğinde ya da KGK’nınregüle edebileceği sınırların dışına çıktığında devreye girer. Bazılarında bu işlem mikroişlemci kontrollü olarak yapılır. Günümüzde tüm line-interactive modellerde gerilimi oransal olarak kullanan otomatik voltaj regülatörü (AVR, OVR) bulunmaktadır.

Bu sistemlerde çalışan KGK’larda Smart Boost ve Smart Buck özellikleri vardır. Giriş gerilimi normal değerinin belli bir yüzde kadar altına indiğinde ya da üzerine çıktığında çıkış gerilimini belli bir katsayıyla çarparak azaltır veya arttırır. Off-line sistemlerdeki gibi aküye geçme durumunda bir gecikme durumu söz konusudur.

Line–Interactive KGK’larda inverter katı anahtardan sonra yer alır. Böylece off-line sistemlere göre daha temiz dalga çıkış elde edilir ve anahtarlamadan kaynaklanabilecek gürültüler azalır.

KGK’lar Ne Tür Cihazlar ile Kullanılır?

Bilgisayar, dot-matrix yazıcı, ink-jet ve bubble,jet yazıcı, scanner, terminal, digitizer, POS, faks makinesi, yazar kasa, fax-modem cihazı, inkjet veya pen plotter, telefon santrali, güvenlik sistemleri ve bunun gibi her türlü elektronik cihaz kesintisiz güç kaynaklarına bağlanabilir.

Lazer yazıcılar, fotokopi makineleri, elektrikli ısıtıcılar, soba, vantilatör, klima gibi cihazlar yada aydınlatma cihazları KGK‘ya bağlanmaz. Bu tür cihazlar daha çok rezistif yük oluştururlar, kalkış akımları fazladır ve KGK’nın ısınmasına yada ilk açılış sırasında zarar görmesine sebep olurlar. Zaten KGK‘nın amacı bu tür cihazları korumak değildir.

KGK’larda Olması Gereken Özellikler

► Elektrik kesilmesinde yeterli bir süre enerji sağlamalı ve voltaj düşmesi sorununu çözebilmelidir.
► İstikrarlı enerji ve filtreleme sağlayabilmeli, anlık voltaj yükselmelerini bastırabilmeli ve gürültüyü izole edebilmelidir.
► Aşırı yüklemeye, akü zayıflamasına karşı korumalar içermeli ve ışıklı veya sesli uyarı vermelidir.
► Giriş voltajının en az %15’lik değerlerini regüle edebilmelidir.
► Dayanma süresi 5-10 dakika arasında olmalıdır.
► TÜV, UL, CSA, EMI, FCC, CE gibi bir emniyet onayı olmalıdır.
► Emniyet açısından KGK’nın gücü bağlanacak cihazların toplam gücünün 1.25 katı olmalıdır.
► Teknik servis desteği olmalıdır.